
Romantik ilişki çatışmalarını konuşmak neden zor?
Psikolojik DanışmanFilmlerde ve dizilerde; birbirine kavuşan aşıklar bir süre sonra “güven problemleri, fikir ayrılıkları, hayatındaki önceliğin değişmesi” gibi sorunlarla ayrılık yaşarlar. Bu ayrılık acısı uzun uzun işlenir, şarkılarda, romanlarda ve filmlerde. Birbirlerine duydukları aşkın büyüklüğünü çektikleri “aşk acısı” sayesinde görürüz. Sona yaklaşırken; birbirlerine olan tüm duygularını, yanlış anlaşılmaları açıkça konuşurlar ve ilişki problemleri çözüme kavuşur, büyük bir sofraya oturulur.
Sevgiliniz ya da eşinizle olan ilişkinizi düşünün; bu ilişkide ufak tefek de olsa farklı fikirlere sahip olduğunuz, kırıldığınız ya da öfkelendiğiniz anlar mutlaka vardır. Ancak bu anlarda her birimiz farklı tepkiler veririz, küser ve problemin ne olduğunu karşı tarafa söylemeyebiliriz; karşımızdaki kişinin ne söylediğini dinlemeden bağırıp çağırabiliriz; kendi duygu ya da düşüncemizin ne olduğuna bakmadan sorunu görmezden gelebiliriz; kapıyı kapatma şeklinden, yemek yeme stiline kadar geniş bir yelpazede karşımızdaki kişinin tavırlarından rahatsız olabilir ya da alınganlık gösterebiliriz.
Tüm bunlar yerine “açık bir iletişimi” tercih etmeyebiliriz. Tartışmanın çözüme ulaşması için sorumluluk almak zordur. Kendimizi ilişki içinde “değersiz” hissettiğimiz ya da “terk edileceğimizi” düşündüğümüz anlar olabilir, bunun gerçekten böyle olmayabileceği ihtimalini düşünmekte ve kendimizi yatıştırmakta zorluk çekebiliriz. Bu yüzden de sorunu dile getirmek bizim için çok zor, hatta imkansız gelebilir.
Örneğin; omzunuzu incittiniz ve her gün krem sürmeniz gerekiyor, eşinizin sizinle ilgilenmesini istiyorsunuz ancak her seferinde ondan bunu talep etmek size saçma geliyor. Burada eşinize “eğer birisi beni gerçekten seviyor ve önemsiyorsa ihtiyaçlarımı ben ona söylemeden, belli etmeden görmeli” gibi bir düşünce ile yaklaşıyor olabilirsiniz. Bu sebeple kendinizi değersiz hissedip eşinizden uzaklaşabilirsiniz, öfkelenebilirsiniz ya da sevildiğinizi görmek için daha fazla yakınlık kurma ihtiyacı duyabilirsiniz.
Çiftlerin çatışma çözme modelleri nelerdir?
Romantik ilişkiler alanında ünlü olan psikolog Gottman; çatışmaların bir ilişki için kaçınılmaz olduğunu ve çatışma çözme yeteneğinin ilişkileri geliştirdiğini söylüyor. Yukarıda da değindiğim gibi, olumsuz bir duygu ya da düşünce varsa her birey ve her ilişkide farklı davranışlar ortaya çıkabilir. Gottman bunları 5 farklı başlıkta ele almış . Onaylayıcı, değişken ve çatışmadan kaçınan çiftlerin daha uzun süren birliktelikleri olduğu ortaya çıkmıştır.
- Onaylayıcı Çiftler: Mutlu ve sağlıklı bir ilişkiye sahip olan çiftler; birbirlerinin bakış açısını takdir ederler. Burada vurgulanması gereken şey; bir diğerinin her söylediğini onaylamak değildir. Birey kendi ihtiyaçlarını ve isteklerini görmezden geldiğinde, sağlıklı bir ilişki yaşamakta zorluk çeker. Onaylayan çiftler birbirinin “gerçekten ne söylediğini, gerçek duygularını” anlamaya çalışırlar. “Seni anlıyorum, evet, haklısın…” gibi ifadeleri sıklıkla kullanılar. Tartışmanın çözüme ulaşması için iki taraf da sorumluluk alır, orta bir yol bulmaya çalışırlar.
- Değişken Çiftler: Sürekli kavga eden ancak birbirlerini çok seven ve ilişkilerine devam eden çiftlerin varlığına şahitlik etmişsinizdir. Bu ilişkide; birbirinden farklı fikre sahip olmak, ilişki için bir tehdit değildir. Sorunu görmezden gelmezler, uzun ve heyecanla tartışırlar. Olumlu ve olumsuz tüm duygular ifade edilir. Böylece bastırılan ya da halı altına süpürülen olumsuz bir duygu ilişkiyi etkilemez.
- Çatışmadan Kaçınan Çiftler: Uzun evlilikleri olan çiftleri düşünebilirsiniz, yaşlılık dönemini yalnız geçirmek istemeyen çiftler, birçok farklılığa rağmen ilişkilerini sürdürebilirler. Sorunları göz ardı etmek her iki taraf için de bir amaca hizmet etmektedir. Bu ilişkinin devamını sağlasa bile; duygusal açıdan her iki tarafı da bireysel olarak olumsuz etkiler.
- Düşmanca Çiftler: Bu çiftlerden biri tartışma sırasında sürekli karşı tarafı suçlar, eleştirir ya da küçümser, diğer taraf ise kendini savunmaya çalışır. Çözüm için her iki taraf da sorumluluk almaz
- Düşmanca Bağımsız Çiftler: Bu çiftler pasif agresif bir şekilde çatışmaktadır. Çatışmalar kısa ve saldırgan olur, bir taraf ilgisiz ve soğuk olabilir.