Bağlanma
Ekim 14, 2022

Bağlanma Stilleri

Psikolojik Danışman

Bağlanma veya ilişkilerle ilgili sorunlarda neden hep çocukluktaki süreçler konuşulur?

Aile, çocuğun dünyayla ilk karşılaştığı yerdir. İlişki şekillerini burada öğreniriz ve dış dünyada bunları taklit ederiz. Romantik partnerlerinizin annenize ya da babanıza benzediğini düşünür müsünüz?

Erken bağlanma stillerimiz romantik ilişkilerdeki tercihlerimizde önemli bir yer edinir. İlk bağlanma deneyimi çocukluk dönemin bakım veren kişiyle yaşanır böylelikle bu geliştirilen bağ şekline göre ikili ilişkilerde belirli kalıpları sergilemeyi sürdürürüz.

Ainsworth ve arkadaşlarının çocuklar üzerinde yapmış olduğu deneyde, çocuk ve anne oyuncak dolu bir odayı girerler ve bir süre sonra odaya bir yabancı girer. Annenin birkaç dakika sonra odadan ayrılır. Anne ayrıldıktan sonra çocuğun davranışları gözlenmiştir. Deneyin sonucunda bebeklerde 4 tip bağlanma türü gözlenmiştir. Güvenli, kaygılı, kaçıngan ve düzensiz bağlanma. Şimdi bunları size tek tek açıklamaya çalışacağım.

Güvenli Bağlanma

Bu bağlanma stiline sahip çocukların ebeveynleri, çocuklarının ihtiyaçlarına yanıt verme de hızlıdırlar. Çocuğun ihtiyaçları düzenli ve zamanında karşılanır bununla birlikte çocuk da ebeveynleriyle iyi vakit geçirir. Güvenli bağlanan çocuk ebeveyni ondan uzaklaştığında üzüntü yaşar ancak geri döndüğünde kolayca sakinleşir. Odadaki yabancı yerine ebeveynini tercih ederler.

Kaygılı Bağlanma

Kaygılı bağlanma stiline sahip çocuk, ebeveyni gittiğinde ciddi tepkiler verir. Ebeveyni geri döndüğünde de sakinleşmesi kolay değildir. Yabancılara karşı daha şüphecidirler.

Kaçıngan Bağlanma

Kaçıngan bağlanmaya stiline sahip çocuk, ebeveyni gittiğinde bir tepki vermez. Yabancılar ve ebeveynler arasında bir tercihte bulunmazlar. Bu çocuklar, ebeveynden gelen ilgili ve şefkate hayır demeyebilirler fakat özellikle bunu aramazlar.

Düzensiz Bağlanma

Düzensiz bağlanma stiline sahip çocuklar diğerlerinin aksine kalıp bir tip davranış göstermez. Bazen kaygılı olabiliyorken bazen ebeveynlerinin yanında şaşkın ve sersemlemiş gibi davranabilirler. Ebeveynlerinin tutarsız davranışları bu bağlanma stilini katkı sağladığı söylenebilir.

Yetişkinlikte bağlanma stilleri

Yetişkin ilişkilerimizde çocukluktan getirdiğimiz bağlanma stillerine uygun partner tercihleri yaparız. Güvenli bağlanma stilini sahipsek bu bağlanma stiline yakın insanları tercih etmeye meyilliyizdir. Kaygılı bağlanma stiline sahip olan bireyler kaçıngan bağlanma stiline sahip bireylerle bir bütün oluşturmaya meyillilerdir. Bunu nasıl görebiliriz? Kaygılı birisi sürekli diğerinin onu sevip sevmediği konusunda tereddütleri olacağından ve kaçıngan kişi de yakınlaşmaktan korktuğu için kaygılının adımlarına karşı kaçınmayı tercih edecektir. Bu kaçışla birlikte kaygılı karşı tarafın ilgisini çekebilmek için tekrar adım atma girişimine bulunur. Bu şekilde gelişen bir döngü “kaygılı- kaçıngan kapanı” olarak adlandırılır.

Çocuklukta geliştirilen bağlanma stillerinin değişmez bir gerçek olduğunu düşünmenin yanlış olduğunu unutmamalıyız. Bağlanma stilleri birbirleri arasında geçişe açıktır. Kaygılı bağlanma stiline sahipken daha güvenli alana yaklaşabileceğiniz gibi güvenli bağlan stiline sahipken daha kaçıngan veya daha kaygılı bir bağlanma stiline yaklaşabilirsiniz. Güvensiz bağlanma stilindeki kişilerin güvenli bağlanma stiline sahip kişilerle kurduğu ilişkilerde onların da güvenli bağlanma stiline yaklaştıkları bir gerçektir. Burada partnerin birbirlerinin ihtiyaçlarını anlaması bunlara saygı duyması önemlidir.

Güvenli bağlanmaya sahip olduğumu nasıl anlarım?
  • İlişkilerinizde duygusal yakınlık kurabiliyorsanız,
  • Partnerinizden ayrı olduğunuz vakitlerde kendi işlerinize odaklanabiliyor ve ciddi kaygılar hissetmiyorsanız,
  • İlişki hayatınız dışında kişisel hayatınız ve arkadaşlıklarınız sağlıklı devam ediyorsa,
  • Bir sorununuz olduğunda partnerinizden yardım istemekten veya ona yardım etmekten çekinmiyorsanız,
  • İlişkinizde bir sorun olduğunda bunu çözmek için sağlıklı yollar arayabiliyorsanız güvenli bağlanma stiline sahip olabilirsiniz.
Kaygılı bağlanmaya sahip olduğumu nasıl anlarım?
  • İlişki içerisinde sürekli partnerinize yakın olmak veya iletişim halinde olmak istiyorsanız,
  • İlişkilerinizde güvende hissetmekte zorlanıyorsanız,
  • İyi hissetmeniz partneriniz size söylediği güzel sözlere ve gösterdiği ilgiye bağlıysa,
  • Partneriniz ve ilişkileriniz hakkında sürekli kaygılı düşüncelerle meşgulseniz kaygılı bağlanma stiline sahip olabilirsiniz.
Kaçıngan bağlanmaya sahip olduğumu nasıl anlarım?
  • Partnerinizle yakınlık kurmaktan çekiniyor ve uzaklaşma ihtiyacı hissediyorsanız,
  • Hayatınızda kök salacak ilişkilerden kaçıp daha yüzeysel ilişkileri tercih ediyorsanız,
  • İlişkilerinizde kendiniz çok açmadığınız, duygularınızı paylaşmadığınız düşünüyorsa,
  • İlişkilerinizdeki problemleri görmezden gelmeye ve kaçmaya çalışıyorsanız kaçıngan bağlanma stiline sahip olabilirsiniz.

 

Kaynakça:

  • Hiwellapp, “Bağlanma Stilleri Nelerdir, İlişkilerimizi Nasıl Etkiler?”. Erişim: 13 Ekim 2022. https://www.hiwellapp.com/blog/baglanma-stilleri-nelerdir-iliskilerimizi-nasil-etkiler
  • Heller, R. ve Levine, A. Bağlanma, Aşkı Bulmanın ve Korumanın Bilimsel Yolları. İstanbul: Aganta Kitap, 2018.
Ali Duman

Ali Duman

Psikolojik Danışman

Whatsapp
Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz?