Sen Ebeveynsin, Kendine Gel!

Çarpıcı bir giriş olabilir. Bu yazımda bir ebeveynin ne kadar demokratik olabileceği üzerine. Bir ebeveyn ne kadar demokratik olabilir, çocuğum kendi kararlarını vermesine nerede izin vermeliyim?

İnsanla çalışırken matematikte olduğumuz kadar net ve keskin olamıyoruz maalesef. Burada tabi ki şartlara ve zamana göre bazı şeyleri sizin analiz edip karar vermeniz gerekiyor. Birkaç ipucu vermek sizler için kolaylaştırıcı olabilir.

Ebeveynin demokratikliği dediğimizde neyden bahsediyoruz? Aslında burada çocuğuyla ilgili kararlar alırken ona fikir danışmak diyebiliriz kısaca. Fakat onun hakkında aldığımız bazı kararlar onun anlık istek ve fikirlerinden daha mühimdir. Gideceği bir spor, sosyal aktivite… Onun isteklerinden daha önemlidir. Durun, durun. Hemen çocuğunuzu bir şeylere zorlamak ve sürükleyerek götürmek gelmesin aklınıza.

Tane tane gidelim. Çocuğunuzla hafta sonu dışarı çıkarken ‘parka mı gidelim sahile mi gidelim?’ sorusunda onun fikrini alabilirsiniz ve onun keyif aldığı şeyi tercih etmek iyi olabilir. Akşam yapacağınız yemekte kararı önemli olabilir ya da evi boyamak istiyorsunuz ve renkler konusunda kararsız kaldınız. Ondan fikir alabilirsiniz. Kendini o eve, odasına daha ait hissedebilir. Sonuçta kendi istediği bir şeyler var o evde ve sürekli onu görecek.

Diyelim ki çocuğunuz 1,5 yıldır devam ettiği ve başarılı olduğu boksa gitmek istemiyor. ‘Ben gitmek istemiyorum’ diye size geldi. Direkt ‘istemiyorsan gitmeyebilirsin’ demek sizce doğru olur mu? Çekinmeyin. Cevaplayın, kendi içgüdülerinize güvenerek bu soruyu cevaplayabilirsiniz. Bırakın her şeyin bir uzmanı olmasını, kendi içgüdüleriniz size ne diyor? Öncelikle ona kulak verin. Bir tereddüdünüz oldu dimi? ‘Ya bu kadar basit olmamalı bir şeyden vazgeçmek’ dediniz içinizden. Fakat bunu çocuğunuza anlatmakta zorlanıyorsunuz.

Ona iyi geleceğini bildiğiniz sportif faaliyetler gibi konularda çocuklarınız üzerinde ebeveyn otoritenizi kullanabilirsiniz. Sizin önceliğiniz bazen onu kendisinden korumak olabilir. Küçük bir çocuk o an aldığı kararın, geleceğine ve sağlığına olumsuz etkilerini tahmin edemeyebilir. Belki de tahmin ediyor ama küçükken her şeyi ileride telafi edebileceğimizi düşündüğümüz bir an vardır ya, çocuklarınız o dönemlerde olabilirler.

Ebeveynin demokratikliği çocuğunun sözlerine önem vermesi anlamına gelir. Çocuğunun kendi başına kararlar almasını kapsamak zorunda değildir. Evet, evet burayı tekrar etmek istiyorum. Ebeveyn bir otoritedir. Otoriteler, demokrasiyi işletmek istediklerinde fikirlere önem verirler fakat olması gerekeni uygularlar. Ebeveynler de böyle yapmalılar. Bu çocuğunuzun bir şeylerde cefa çekmesini içerebilir. Ebeveyn olarak, ilk görevinizi hatırlamalısınız. ‘Sizin ilk göreviniz çocuğunuzu hayata hazırlamak.’ Bu hayatta bir şeyleri kazanmak için cefa çekmek yok mu? Bolca var. O halde çocuklarınız bunu öğrenmeli.

Ebeveynlerin demokratikleşmek ve çocuğa alan açmakla ilgili durumlarda bazen hassas davranırken kendi içgüdülerinden uzaklaştıkları ve karar almaktan çekindiklerini görüyorum. Bu durumda ebeveynler kendi içgüdülerine güvenebilirler. Uzman görüşü alınabilir bu konuda. Çocuğu fayda sağlayan uğraşa devam etmesi için bir uzmanla ya da görüşüne önem verdiği bir öğretmeniyle konuşturmak da iyi gelebilir.

Yazı boyunca vurgulamak istediğim şeyle bitirmek istiyorum: ‘Ebeveynlik bir otoritedir. Doğru kullanmak önemlidir.’

Tüm ebeveynlere sevgilerle.